طراحی فرش ماشینی

طراحی فرش ماشینی نمایانگر فرهنگ و هنر اصیل ایران بوده است. این هنر و صنعت با تمام زیبایی و ظرافت طرح، بافت و رنگ به قدری در عرصه جهانی معتبر است، که هم به عنوان سمبل هنر ایران شناخته می شود و هم این که نخستین کالای صادراتی غیر نفتی کشور به حساب می آید. جهت حفظ این موقعیت و ارتقاء آن بایستی کلیه دست ‌اندرکاران تولید فرش به نکات مهم و کلیدی تولید فرش توجه نمایند.
همان طور که می دانید اساسی ترین عوامل در تولید فرش عبارت اند از طراح، بافنده، نقشه کش و پرداختکار که همگی بایستی برای یک هدف مشخص و با برنامه و مدیریت قوی، کار تولید فرش را انجام دهند. از جمله مهم ترین و اساسی ترین مراحل تولید فرش که دارای جنبه زیربنایی است مرحله نقشه کشی می باشد به این دلیل که بیشتر بافنده‌ ها، هنر و استعدادشان را با کمک نقشه‌ های اصیل، خاص و بدون عیب به نمایش می ‌گذارند.
در صورتی که نقاش اصول نقشه کشی را به طور کامل و صحیح بر روی طرح اولیه پیاده سازی کند، چنان چه طرح نقشه نیز مشکلات و ایراداتی داشته باشد با هنرنمایی نقاش، آن ایراد‌ها به چشم نخواهد آمد. یک نقاش بایستی تسلط و مهارت کافی در کارش داشته باشد و بر روی طرح های اصیل کار کند.
وی بایستی به طرح فرش منطقه بافت، سنت‌ های رایجی که در آن منطقه وجود دارد و همچنین بسیاری از عوامل مهم دیگر آشنایی و شناخت کافی و لازمه را داشته باشد. باید بگوییم که دقت و مهارت کافی در زمینه طراحی و نقشه کشی فرش ماشینی از نکات اصلی تولید یک فرش با کیفیت و اصیل به حساب می آید.
 

اهمیت رنگ آمیزی در فرش

از جمله اساسی ترین و مهم ترین رشته ‌های رایج که در کار تولید فرش وجود دارد، رنگ‌آمیزی و نقطه چینی فرش می باشد. یک نقاش فرش که در زمینه رنگ زنی و کار پخش رنگ مشغول به کار است نه تنها می بایست با ریزه کاری‌ های موجود در این رشته آشنایی داشته باشد بلکه باید در خصوص شناخت رنگ‌ ها و هماهنگی رنگ ‌ها (هارمونی رنگ) و کنتراست رنگ (تضاد) و همچنین ویژگی‌ های موجود در رابطه بین رنگ‌ ها همچون رنگ‌ های مکمل، رنگ‌های سرد و گرم و ... اطلاعات کافی داشته باشد.
 نقاش فرش ، طرح تهیه شده توسط طراح را بر روی کاغذهای شطرنجی که رج‌ شمارهایی مطابق با رج ‌شمار‌های طرح اصلی داراست، پیاده سازی می ‌کند. او با کمک رنگ ‌های مخصوص و با بکارگیری تجربه و سلیقه هنری و همچنین کارایی خود به رنگ زدن گل‌ ها و نقشه‌ ها می پردازد و در آخر کار نقطه چینی را انجام می ‌دهد.
چنان چه در انتخاب و پخش رنگ‌ ها بی‌ دقتی و سهل انگاری صورت پذیرد و یا نقاش در این زمینه تجربه لازمه را نداشته باشد، رنگ‌ های استفاده شده در فرش از هماهنگی برخوردار نخواهد بود. دیگر این که اگر کار نقطه چینی با اصول لازم انجام نشود تمامی مسائل فوق دست به دست هم می دهند و در نتیجه این که فرش بافته شده ، فرش مطلوبی نخواهد بود و بیننده فرش با کمی دید تخصصی به عیوب کار پی می ‌برد.
 همچنین توصیه می شود نقاش با بافت فرش نیز آشنایی داشته باشد چرا که در آن صورت حین پخش رنگ، به آسودگی رنگ ‌ها را در کنار هم قرار داده و این گونه بیشتر به فرشی که بافته خواهد شد، فکر خواهد کرد. مسلما رنگ ‌آمیزی نقشه فرش در اقتصاد و پیشبرد تولید فرش ماشینی نقش بسزایی دارد و از دو جنبه دارای اهمیت می باشد که عبارت اند از بعد هنری و بعد صنعتی و بازرگانی.

آنچه که در اینجا اهمیت دارد بعد هنری فرش می باشد که آن هم به طور عمده به نقشه و رنگ ‌آمیزی مرتبط می‌شود. نقشه فرش شامل یک مجموعه از طرح، رنگ و نقطه گذاری است که با کمک آن، فرش با دقت بافته می‌شود. در تولید یک فرش ماشینی تمامی ویژگی‌ های بافت محاسبات دارد و میزان مواد اولیه طبق نقشه فرش محاسبه می‌شود.
 لازم به ذکر است موضوع رنگ ‌آمیزی و نقطه نیز از ارکان نقشه کشی فرش می باشد. استقبال مردم در خرید فرش ، همواره طبق نقشه و طرح صورت می‌گیرد. یک فرش مناسب، علاوه بر کیفیت بافت بایستی از یک نقش زیبا، متناسب و هماهنگ برخوردار باشد چرا که مشاهده شده فرشی با وجود کیفیت بالایی که داشته چندان مورد استقبال قرار نگرفته تنها به این دلیل که اصول لازمه جهت طراحی نقوش آن، آن طور که باید مورد توجه قرار نگرفته است.

انواع طرح و نقشه فرش کاشان

به طور کلی فرش کاشان دارای 4 دسته طرح و نقشه می باشد که عبارت است از:
• نقشه های نقطه چین شده
• نقشه‌ های بدون نقطه چین
• نقشه هایی که قسمتی نقطه چین شده و قسمت دیگر بدون نقطه چین است
• به کار بردن عکس یا نقاشی بدون استفاده از نقطه‌ چین